نشست "آسیب شناسی دیپلماسی گردشگری در ایران" برگزار شد
نشست "آسیب شناسی دیپلماسی گردشگری در ایران" روز سه شنبه ۲۳ آبان در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "آسیب شناسی دیپلماسی گردشگری در ایران" به همت انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز سه شنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۲ در سالن حافظ خانه اندیمشندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش جلسه در ادامه می آید.
میلاد محقق: اجبار است که به سمت دیپلماسی عمومی برویم
میلاد محقق از اساتید دانشگاه، ابراز داشت: ما در تعریف گردشگری یک مبدأ، یک مقصد و مسیر داریم. اگر در مسیر گردشگری جاذبه وجود نداشته باشد، انگیزه ای برای حرکت پیش نمی آید. جاذبه بر اساس یکسری ذائقه ها تعریف می شود. در استراتژی صنعت گردشگری هم، مبدأ، مقصد و مسیر داریم. در حال حاضر مبدأ، مقصد و مسیر ما مشخص نیست.
وی افزود: گردشگری دارای ظرفیت های زیاد است، یکی از ظرفیت های بزرگش، دیپلماسی است. دیپلماسی به دیپلماسی محض و عمومی تقسیم می شود. دیپلماسی محض به روابط بین دول می پردازد و دیپلماسی عمومی به روابط بین ملل می پردازد. ما ظرفیت بزرگی به نام دیپلماسی عمومی داریم و از این بابت دست ما پر است.
او ادامه داد: دیپلماسی هنر ایجاد و برقراری ارتباط بر اساس منافع مشترک است. برای اینکه دیپلماسی عمومی اتفاق بیفتد نیازمندیم که گفتمان داشته باشیم. گفتمان سازی باید بلافاصله تبدیل به جریان سازی شود. بعد، نیازمند هدفمندسازی هستیم و سپس نیازمند نظام مند سازی هستیم. باید در صنوف گردشگری حمایت، هدایت و نظارت انجام بگیرد.
بهناز پورخداداد: ما دیپلماسی فعال در عرصه گردشگری نداریم
بهناز پورخداد از اساتید دانشگاه، اظهار داشت: دیپلماسی گردشگری به معنای ارتباط با سایر کشورها از طریق سیاست ها و برنامه های گردشگری است. اما چرا دیپلماسی گردشگری؟ به دلیل ماهیت صلح طلبی و ایجاد ارتباط موثر و تعدیل روابط تنش زا بین کشورها و هم چنین افزایش ارزآوری و کم هزینه بودن نسبت به سایر فعالیت ها.
وی در ادامه با اشاره آمار گردشگران ورودی و خروجی ایران در سال ۲۰۲۲، ادامه داد:هزینه کرد گردشگران داخلی در ایران در حدود ۴.۳ برابر بیشتر از گردشگران خارجی بوده است. بیشتر گردشگران ورودی از عراق بوده اند و گردشگران خروجی، بیشتر به ترکیه رفته اند.
او با بررسی جایگاه دیپلماسی در برنامه های توسعه، افزود: در برنامه ها بیشتر بر شناساندن آثار فرهنگی و تاریخی تاکید کرده اند اما در عمل گردشگری زیارت و سلامت زیاد شده است. مواردی در دیپلماسی گردشگری در ایران مورد توجه هستند از جمله ایجاد ارتباط موثر با کشورها، نگاه غیر ایدئولوژیک و فارغ از مولفه های سیاسی، وجود مدیریت یکپارچه فی مابین سازمان های دخیل، فراهم آوردن بسترهای لازم جهت سرمایه گذاری های خارجی در ایران، سیاست تامین امنیت و حفظ حقوق گردشگران، توسعه گردشگری در مناطق مرزی و کشورهای دارای اشتراکات فرهنگی با ایران، سیاست های تبلیغی جهت کاهش نگرش منفی به ایران و سیاست های لغو روادید بین کشورها.
پورخداداد در پایان گفت: گردشگری ماهیت مردمی دارد. گردشگری صلح طلب، تجربه محور و ارتباط محور است.
رحیم یعقوب زاده: اگر گردشگری را توسعه بدهیم، در روابط بین ملت ها و دولت ها می تواند نقش مثبت داشته باشد
رحیم یعقوب زاده از اساتید دانشگاه اظهار داشت: بحث من در مورد تاثیر دیپلماسی گردشگری بر توسعه و تحکیم روابط خارجی است. از بین ده کشور پر بازدید جهان در سال ۲۰۲۲، هفت کشور جزء کشورهای توسعه یافته هستند و زیر ساخت مناسب و قدرت بهره گیری از جاذبه ها را دارند. در بین کشورهای خاورمیانه، کشورهای ترکیه، امارات، عربستان و مصر در صدر هستند و ایران بعد از آن ها قرار دارد. ما از حداقل ظرفیت ها هم استفاده نکردیم. عربستان به دنبال این است که علاوه بر گردشگری مذهبی، سایر نوع های گردشگری را هم ترویج دهد.
وی افزود: اگر گردشگری را توسعه بدهیم، در روابط بین ملت ها و دولت ها می تواند نقش مثبت داشته باشد. در کشور ما بیشتر نگاه بر قدرت سرد است تا قدرت نرم. موانعی سر راه وجود دارد از جمله وابستگی به نفت، امنیت محوری در سیاست خارجی، نبود استراتژی معین و مکتوب، نبود سند ملی دیپلماسی گردشگری، آسیب های مدیریتی، نوسان در رابطه دولت و بخش خصوصی، نگاه امنیتی به گردشگران خارجی، کمبود زیر ساخت ها و سطح پایین اطلاع رسانی.
مرتضی قورچی: دیپلماسی گردشگری باید در ذیل کدهای ژئوپلیتیک درفضاهای فراملی، راهبردهای خود را تدوین کند
مرتضی قورچی از اساتید دانشگاه، بیان داشت: عنوان بحث من، دیپلماسی گردشگری و کدهای ژئوپلیتیک است. کد ژئوپلیتیکی، کد عملیاتی سیاست خارجی یک دولت است که به ارزیابی مکان های خارج از مرزهای آن کشور بر اساس درجه اهمیت آنها برای منافع و علایق خود می پردازد. اصلی ترین کدهای ژئوپلیتیک ما در حال حاضر، نگاه به شرق، اولویت ارتباط با جهان اسلام و سیاست همسایگی است. دیپلماسی رسمی با دیپلماسی عمومی که به نوعی با کدهای ژئوپلیتیک درهم تنیدگی دارند، باید با یکدیگر هماهنگ باشند.
وی افزود: باید تغییر نگرش مدیران اتفاق بیفتد و پیوندهای دیپلماسی گردشگری و دیپلماسی شهری مورد توجه قرار گیرد از جمله پیوند میان دیپلماسی گردشگری و اتحادیه شهرها، پیوند میان دیپلماسی گردشگری و خواهر خوانده های شهری و اجلاس های جهانی شهرداران و فرصت های گردشگری برای شهرهای ایران.
قورچی در نتیجه گیری، ابراز داشت: دیپلماسی گردشگری باید در ذیل کدهای ژئوپلیتیک در فضاهای فراملی، راهبردهای خود را تدوین کند. در سطح ملی، چالش های ملی گردشگری بین المللی باید به نتیج و راهکارهای مناسبی منجر شود. مدیران محلی و مناطق آزد باید به سمت و سوی فضاهای بین المللی هدایت شوند.