نشست "اخلاق و اقتصاد در تفکر فراستمند" برگزار شد
نشست "اخلاق و اقتصاد در تفکر فراستمند" روز پنج شنبه ۳۰ آذر در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "اخلاق و اقتصاد در تفکر فراستمند" به همت گروه علوم سیاسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز پنج شنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۲ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. عباس منوچهری مدیریت این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
محسن یزدان پناه: آن چیزی که صور زیستی را می تواند متحول کند، سرمایه داری است
محسن یزدان پناه از دانش آموختگان علوم سیاسی، ابراز داشت: ما ناگزیریم موضوع بحث را از هستی اجتماع شروع بکنیم. ما نمی توانیم امر واقع را به امر فهم شده تقلیل بدهیم. توسعه را ابتدا باید به عنوان امر واقع تبیین کرد، به عنوان چیزی که توسط کنشگر تجربه می شود.
وی افزود: مکاتب رویکردهای رایج در اقتصاد، رفاه یا مطلوبیت را به عنوان خروجی توسعه در نظر می گیرند. عمده وضعیت تجربی که فاصله بین کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته را رقم می زند، تحول در صور زیستی است و آن چیزی که صور زیستی را می تواند متحول کند، سرمایه داری است. سرمایه داری اولین گونه اجتماعی است که در طی تاریخ توانسته خواصی را معرفی کند که منجر به تحولات شگرفی در دو سده اخیر شده است. ما دچار سرمایه داری شدیم ولی قدرت رشد و توسعه سرمایه داری را نخواهیم داشت.
رضا شاکری: در منطقه جهان سوم، نهادگرایی سنگینی تجربه شد اما انسان مدرن متولد نشد
رضا شاکری از اساتید دانشگاه، اظهار داشت: عنوان بحث من، انسان ایرانی و توسعه؛ نسبت فراموش شده است. منظور از انسان ایرانی، روح ایرانی نیست بلکه یک فرابود است، انسانی که با سرگذشت و سرنوشتش درگیر است. این سوال مطرح می شود که چه نسبتی بین انسان ایرانی و توسعه برقرار است؟
وی افزود: باید یک معنایی از توسعه برای خودمان داشته باشیم. در یک معنا، توسعه به معنای برنامه ریزی و مدیریت است که در حوزه رسمی بیشتر مد نظر بوده است. از منظری دیگر، توسعه به مثابه گفتمان است که حوزه آکادمی را شامل می شود. از منظر دیگر، توسعه به معنای مدرنیزاسیون است که در علوم اجتماعی مطرح شده است. از منظر چهارم، توسعه به مثابه مدرنیته است. اتفاقی که در منطقه جهان سوم افتاد، این بود که نهادگرایی سنگینی تجربه شد اما انسان مدرن متولد نشد.
سعید نریمان: توسعه بدون دولت قوی و جامعه همگرا بسیار سخت خواهد بود
سعید نریمان از اساتید دانشگاه، ابراز داشت: توسعه بدون دولت قوی و جامعه همگرا اگر غیر ممکن نباشد، خیلی سخت خواهد بود. وضعیت فعلی ما ریشه تاریخی دارد. دولت فعلی ما، دولتی ضعیف و بر اساس پیمایش های چند سال اخیر، جامعه ی ما، جامعه ای واگرا است.
وی افزود: پس از انقلاب، ساختارهای دولت، ساختارهای توزیعی و رفاهی بودند و سنت و شبه بازار هم به این ساختار کمک کرده است. جامعه ما به یک جامعه مصرفی تبدیل شده است. کل شبکه ساختار دولت ما، دولت توزیعی است اما با وجود تحریم ها، دیگر محصولی وجود ندارد که توزیع شود.
او ادامه داد: در پاسخ به این که چه باید کرد؟ می توان گفت که احیای سازمان تولید با حفظ بقا و رشد طبقه متوسط باید مد نظر قرار گیرد.
سید محسن علوی پور: موضوع اصلی نولیبرالیسم، انسان اقتصادی است
سید محسن علوی پور از اساتید دانشگاه، بیان داشت: موضوع بحث من، لیبرالیسم، مقاومت و دوستی است. باید دید که به لحاظ انسان شناختی ما چطور مسیر را طی کردیم و چه ظرفیت هایی داریم که می توانیم از این وضعیت خارج شویم؟ موضوع اصلی که نولیبرالیسم بر پایه آن بنا شده، انسان اقتصادی است.
وی افزود: انسان منفرد یک ویژگی مشخص دارد و آن اینکه تلاش می کند که منابع برای خودش باشد. آدام اسمیت می گوید در نهایت این ویژگی باعث می شود که همه یک چیز خوب بخواهند اما او این را در نظر نمی گیرد که این وسط، چه بده بستان هایی اتفاق می افتد. سنت لیبرالی می گوید که انسان اساسا به دنبال سود است. دولت باید صرفا جلوی دعواهایی که روی منابع صورت می گیرد را بگیرد.