نشست "نگاهی نو به رابطه ادبیات و روانکاوی" برگزار شد
نشست "نگاهی نو به رابطه ادبیات و روانکاوی" روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "نگاهی نو به رابطه ادبیات و روانکاوی" به همت گروه زبان و ادبیات فارسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
ارسطو میرانی: روانکاوی و ادبیات رابطه دو طرفه با هم دیگر دارند
ارسطو میرانی از روانکاوان کشور، اظهار داشت: بین روانکاوی و ادبیات و یک رابطه دو طرفه وجود دارد. از یک سو نگاه روانکاوان به ادبیات است و از سوی دیگر، نگاه نویسندگان و ادیبان به روانکاوی. اگر آغاز روان کاوی را تعبیر رویای فروید بدانیم، تاریخ ادبیات و روانکاوی هم از همان موقع شروع شده است. در سال ۱۹۳۰ فروید جایزه ادبی برنده شده است. فروید اولین روان کاوی است که به طور جدی به ادبیات پرداخته است.
وی افزود: در جامعه مجلات ادبی، نقد روان کاوانه آثار ادبی، یکی از محبوب ترین حوزه های نقد ادبی در ایران است. اما چرا ادبیات تا این حد برای روان کاوان جذاب بوده است؟ برای پاسخ به این سوال، اسم کتابی به ذهنم آمد تحت عنوان "شبیه ترین چیز به زندگی" و منظورش ادبیات است. هدف روان کاو این است که بفهمد زندگی در وجود مراجعش چطور می گذرد؟ روان کاوان برای پدیده های گوناگون زندگی، ادبیات و جنبه ادبی را منبع اصلی خودشان قرار دادند. از سوی دیگر در تاریخ روان کاوی، نظریه های تعارض مشاهده می شود و وقتی به ادبیات می رسیم، می بینیم که در ادبیات هم همین طور است. اگر هدف روان کاو، درک شخصیت مراجع باشد، ادبیات منبع بسیار غنی به شمار می رود.
او ادامه داد: شباهت جالب دیگر بین ادبیات و روان کاوی، در اهمیت دادن به گذشته است. روان کاوی از رویکردهایی است که گذشته برایش بسیار اهمیت دارد و البته این اصل حاکم بر رمان هم هست. شباهت دیگر، در بحث وصف و اهمیت کودکی است. شاخه ای دیگر از ادبیات، ادبیات اعترافی است که برای یک روان کاو از اهمیت بسیار برخوردار است مانند اثر "سقوط" از آلبر کامو. در ادبیات اعترافی، راوی احساس می کند از آن چه بر سرش گذشته در رنج است و احساس می کند با گفتنش از آن رنج کاسته می شود. آن چه که بین روان کاوان و مراجع اتفاق می افتد، تماما گفتگو است و در هیچ جای دیگر به جز نمایشنامه، چیزی به این شکل بر محور گفتگو نیست. سختی کار در این است که در اتاق درمان، یک طرف گفتگو کاملا پیش بینی ناپذیر است. در نمایشنانه اهمیت دیالوگ فهمیده می شود. شعر، بیان زیبایی شناسانه یک تجربه است و ما به عنوان روان کاو، یک از وظایفمان این است که تجربه مراجع را درک کنیم. در مورد داستان کوتاه هم، اساسا در هر داستان کوتاهی شخصیت های اصلی معمولا فقط با یک موقعیت مواجه می شوند و آن چه مهم است، شیوه مواجهه با این موقعیت است و در روان کاوی هم این شباهت وجود دارد. نکته دیگر، بحث نوشتن به مثابه درمان است. در این مورد کتابی وجود دارد به نام نیروی التیام بخش نوشتن.