نشست "دردمندی اجتماعی از دریچه روان شناسی اخلاق" برگزار شد
نشست "دردمندی اجتماعی از دریچه روان شناسی اخلاق" روز شنبه ۲۲ اردیبهشت در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "دردمندی اجتماعی از دریچه روان شناسی اخلاق" به همت گروه روان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
زهرا هوشیاری: جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به روان شناسی اخلاق نیاز دارد
زهرا هوشیاری از اساتید دانشگاه، ابراز داشت: از خانه اندیشمندان علوم انسانی تشکر می کنم که مقدمات این نشست را فراهم آوردند. موضوع مورد بحث امروز، موضوعی است که در کل دنیا موضوعی جذاب و درخور توجه است. جامعه ما هم بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد که به روان شناسی اخلاق ورود کند. این بحث آدم هایی است که به صورت خودجوش برای عمل اخلاقی دست به کار می شوند. من از سال ۹۱ مطالعه روی روان شناسی اخلاق را شروع کردم و فهمیدم ما نمی توانیم اخلاق را نه از زندگی و نه از روانشناسی جدا کنیم. ظاهرا اخلاق قدمتش به اندازه تاریخ انسان است.
وی افزود: به قول بزرگی، دردمندی اجتماعی موضوعی است که یک عمر فلسفه را پریشان کرده و اکنون موضوع روان شناسی است. دردمندی اجتماعی مواردی مانند رنج اجتماعی، پیامدهای انسانی جنگ، قحطی، افسردگی، بیماری و شکنجه را به دنبال دارد. مجموعه مشکلات انسانی که ناشی از آن چیزی است که قدرت سیاسی، اقتصادی و نهادی با مردم انجام می دهد. یک مغز هوشمند به نشانه های درد توجه می کند. وقتی دردهای اجتماعی بالا می رود، ما دچار احساسی می شویم به نام بی تفاوتی اجتماعی. ریشه درد برای این است که به من بگوید مراقب باش و به من توجه کن. رفتار اخلاقی مبتنی بر شهود اخلاقی است.
او اضافه کرد: مارتین هافمن می گوید نوع انسان دوام نمی آورد اگر هر کس بخواهد به خودش فکر کند و تمام راز دردمندی اجتماعی همین است. اخلاق نمی تواند یک طرفه باشد. اگر بخواهید کدخدای جهان باشید، باید از همه انسان ها اخلاقی تر باشید. عدم همدلی در مواجهه با دردمندی دیگران منجر به واکنش های در خفا می شود. شما اگر رنج انسانی را ببینید و در قبالش احساس غم کنید، مرحله ای از دردمندی اجتماعی را طی کرده اید.
هوشیاری ادامه داد: تئوری های روانشناسی اخلاقی می خواهند پاسخ دهند که چه اتفاقی می افتد که ما درگیر نظم اجتماعی می شویم. دکترین گناه نخستین بر این باور است که افراد خودخواه به دنیا می آیند. دکترین فطرت پاک بر این باور است که افراد به طور فطری خوب و حساس به دیگران هستند اما در عین حال در برابر فساد موجود در جامعه، آسیب پذیر هستند. کلبرگ معتقد است که غیر ممکن است در اتمسفر غیراخلاقی، آدم اخلاقی پرورش یابد. او بر این باور است ما کاری را انجام می دهیم یا نمی دهیم برای این که پاداش و دین بیشتری به دست آوریم. روان شناسان اجتماعی مدت ها است که موضوعات مرتبط با اخلاق مانند پرخاشگری را مورد بررسی قرار می دهند. در راس آن ها، جاناتان هایت درباره بنیان های اخلاقی صحبت می کند و بررسی می کند که چه چیزی ما را دچار رنج اجتماعی در مواجهه با حوادث می کند؟
وی در پایان گفت: حس اخلاقی به ما کمک می کند که در یک موقعت چطوری خودمان را منطبق با شرایط کنیم که کمترین آسیب را ببینیم. اخلاق در بستر اجتماع صورت می گیرد. قوی ترین هیجان در ما ترس است. ترس، عامل بقا است.