نشست "بررسی کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد" برگزار شد
نشست "بررسی کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد" روز دوشنبه ۲۱ خرداد در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "بررسی کارنامه تاریخ نگاری دکتر غلامحسین زرگری نژاد" به همت گروه تاریخ و باستان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. محمد بی طرفان دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
محمدعلی اکبری از استادان دانشگاه، ابراز داشت: در قلمرو پژوهش های غلامحسین زرگری نژاد، یک بخش را انتخاب کرده ام و می خواهم راجع به آن صحبت کنم. زرگری نژاد در حوزه تاریخ معاصر ایران در سه حوزه قاجاریه، تاریخ اندیشه سیاسی در دوره قاجار و حوزه تاریخ مشروطیت ایران کار کرده است و من یک بحث در حوزه تاریخ اندیشه سیاسی را انتخاب کرده ام. او در دو مقدمه ای که بر رسائل سیاسی نوشته است، طرح بحثی انجام داده است. وی می گوید وظیفه مورخان عبارت است از شالوده شناسی حیات اجتماعی اکنون. اما باید بررسی کرد که مقصود از شالوده شناسی اکنون چیست؟ برداشت خودم این است که وی اکنون را تاریخ مند می بیند و به نوعی کرانه اکنون با امر تاریخی پیوستگی وجودشناسانه ای پیدا می کند که اکنون را بدون استمرار تاریخی نمی توان فهم کرد.
وی افزود: دانش تاریخی باید به مدد فهم وضعیت موجود بیاید. اما این سوال مطرح می شود که چرا زرگری نژاد به سراغ اندیشه سیاسی رفته است؟ او مواجهه اش با تاریخ اندیشه سیاسی این است که یکی از اصلی ترین بحران های وضع موجود را می بایست در وضعیت تاریخ مند اندیشه سیاسی بررسی کرد. تاریخ یک صد ساله اخیر به ما می گوید میراث قدمایی اندیشه سیاسی در ایران دچار سترونی شده است.
در ادامه قباد منصوربخت از استادان دانشگاه، اظهار داشت: مسئله من یک مسئله بنیادی است و مسئله ام بحران است از جمله بحران تاریخ نگاری. این بحران یک امر انتزاعی نیست. در تاریخ قدیم ما مسائلی داشتیم که یا درست حل نمی شدند یا تداوم پیدا می کردند و بحران می شدند. پرسش بنیادین من در تاریخ نگاری این است که با ظهور تمدن جدید غرب، برای بشریت و از جمله جامعه ایران چه اتفاقاتی افتاده است؟
وی افزود: به دنبال شکست خوردگی تمدنی، از جاکندگی تمدنی به وجود آمده است. ما در این شکست خوردگی از جایگاه تاریخی خودمان کنده شده ایم. در دوره جدید، آن چیزی که بیان می شود حوادث تاریخی است. این سوال مطرح می شود کارهایی که غلامحسین زرگری نژاد انجام داده، در چه قالبی می گنجد؟ او به وظایف یک مورخ پایبند است اما نشان می دهد که ما چطور به دامگه حادثه می افتیم. او دارد از تاریخ قدیم فاصله می گیرد و وارد تاریخ نگاری جدید می شود. تاریخ باید دوره تاریخی را توضیح بدهد.
در ادامه علیرضا ملایی توانی از استادان دانشگاه، بیان داشت: یکی از افتخارات بزرگ زندگی ام این است که در سال ۱۳۷۰ دانشجوی غلامحسین زرگری نژاد در دانشگاه تهران بودم و درس تاریخ مشروطه را با او گذراندم. او یکی از قله های تاریخ نگاری ایران امروز است. یکی از مشکلاتی که امروز نسل دانشگاهی ما با آن مواجه است، این است که ذهن مسئله مند و ذهن طراح سوال نداریم به عبارت دیگر فاقد پروژه فکری و مطالعاتی هستیم. اما زرگری نژاد ذهن مسئله مند دارد.
وی افزود: زرگری نژاد کارهایی ماندگار، بزرگ و مرجع خلق کرده است. وی کارهایی کرده که از عهده یک نفر خارج است. کار بزرگ دیگر او، تلاش برای تاسیس دانشکده تاریخ در دانشگاه تهران بود. هم چنین کاری که درباره تاریخ قاجار شروع کرده است، کاری واقعا درخشان است. از دیگر ویژگی های او، ترکیب نگرش مورخانه و نگرش فیلسوفانه است. نگرش مورخانه یک نگرش جزئی است اما برای این که تاریخ را بفهمیم، ناگزیرید یک کلان نگری داشته باشید. او زبان دانشگاهی دارد و دچار هیجانات و احساسات نمی شود.
در پایان غلامحسین زرگری نژاد اظهار داشت: از حضور استادان و دانشجویان در این نشست تشکر می کنم. استادان من را شرمنده کردند. خودم شاگردی کوچک در کنار شاگردان خودم می بینم. تاریخ را شالوده شناسی حیات اجتماعی می دانم. تاریخ، منشعب از حکمت است و نه ذهن و حافظه و با این اندیشه سراغ تاریخ رفتم و امیدوارم با دعای شما به کارهایم اضافه کنم. دو جلد تاریخ دانشگاه تهران را نوشته ام ولی ناقص مانده است و امیدوارم عزیزانی این تاریخ دانشگاه تهران را ادامه بدهند.