نشست "امکان بازداشت سران اسرائیل و حماس در ترازوی اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی" برگزار شد
نشست "امکان بازداشت سران اسرائیل و حماس در ترازوی اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی" روز یکشنبه ۲۷ خرداد در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "امکان بازداشت سران اسرائیل و حماس در ترازوی اساسنامه دیوان کیفری بین المللی" به همت انجمن حقوق شناسی و گروه حقوق خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز یکسنبه ۲۷ خرداد ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. عبدالله عابدینی دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
حسین آقایی جنت مکان از استادان دانشگاه ابراز داشت: دیوان کیفری بین المللی که در سال ۲۰۰۲ تشکیل شد، هدفش مبارزه با بی کیفری است و این در اساسنامه اعلام شده است. دلیلش هم ریشه تاریخی دارد. تا الان این دیدگاه در کارکرد خودش موفق بوده است و تعداد زیادی قضیه را به کیس تبدیل کرده است. ماقبل دستور اخیر، همین دادستان حکم جلب پوتین را صادر کرد و یکی دیگر از اقداماتش، همین دستوری است که برای مقامات اسرائیلی و فلسطینی درخواست کرده است.
وی افزود: دیوان صلاحیت های مختلفی دارد مانند صلاحیت های موضوعی و شخصی و زمانی. صلاحیت زمانی دیوان از هفت اکتبر شروع می شود. در مورد صلاحیت شخصی، دیوان صلاحیت شخصی اش مربوط به افراد بالای ۱۸ سال است. جنایاتی که به مقامات اسرائیلی و فلسطینی نسبت داده اند شامل جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. هم جنایت علیه بشریت و هم جنایات جنگی در یک بستر اتفاقی صورت نمی گیرد بلکه نیازمند یک بستر عمومی است.
در ادامه علی پزشکی از استادان دانشگاه اظهار داشت: حسنی که دیوان کیفری بین المللی داشته است بسیار فضا را باز کرده و چند سالی است که مباحث حقوق کیفری بین المللی جای خود را در بین مباحث حقوقی باز کرده است. در ابتدا برخی کشورها موافق تاسیس دیوان نبودند. برخی از کشورها معتقد بودند که این دیوان زیرمجموعه سازمان ملل باشد. عده ای می گفتند دیوان کیفری بین المللی را زیر نظر شورای امنیت تشکیل دهیم. در آخر به این نتیجه رسیدند که دیوان کیفری بین المللی یک شخصیت مستقل داشته باشد. یکی از ویژگی های برجسته دیوان، همین استقلالش است. لازم بود که کشورها سندی را تنظیم بکنند و به آن ملحق شوند که در بین آن ها لازم الاجرا شود.
وی افزود: سوالی که مطرح می شود این است که این درخواست بازداشت به چه شکل قابل اجرا است؟ بر اساس اساسنامه دیوان، با همکاری کشورها محقق می شود. مشکلی که در مورد مقامات عالی رتبه وجود دارد، بحث مصونیت سیاسی آن ها در زمان مسئولیت است. مهم ترین ضمانت اجرای این تصمیم، خوف و ترسی است که برای این افراد ایجاد می شود.
در ادامه محمدهادی ذاکر حسین از استادان دانشگاه، بیان داشت: امروز سومین سالروزی است که کریم خان مسئولیتشان را در دیوان کیفری بین المللی به عهده گرفتند. در اولین کار، پرونده جنایت جنگی آمریکا در افغانستان را از دستور کار خارج کرد و نشان داد که قصد ندارد با قدرت ها درگیر شود. در جنگ روسیه و اوکراین، حکم جلب پوتین را صادر کرد و این فکر را به وجود آورد که کریم خان غرب گرا است. به ماجرای حماس و اسرائیل رسیدیم که جلب سران دو طرف را صادر کرد.
وی افزود: اولین بار است که در جامعه جهانی یک محکمه قضایی بین المللی علیه سران رژیم اسرائیل اقدام کرده است. فلسفه وجود محاکم بین المللی کارکرد بیانی است. کشورهایی که عضو دیوان بین المللی کیفری هستند منطقه قرمز برای سران اسرائیل خواهد شد. اما درخواست دادستان دیوان، محل نقد است و ناگفته هایی هم دارد از جمله این که بر اساس گزارش ها، می توان گفت که اسرائیل یک رژیم آپارتایدی است اما در تقاضانامه دادستان دیوان بین المللی دیده نشده است.