نشست "چالش ها و فرصت های آموزش مهاجران در ایران از منظر آموزش چند فرهنگی" برگزار شد
نشست "چالش ها و فرصت های آموزش مهاجران در ایران از منظر آموزش چند فرهنگی" روز سه شنبه ۲۹ خرداد در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "چالش ها و فرصت های آموزش مهاجران در ایران از منظر آموزش چند فرهنگی" به همت گروه علوم تربیتی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز سه شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
پیمان حقیقت طلب مدیر پژوهش اندیشکده دیاران، اظهار داشت: در بسیاری از پیمان های جهانی که ایران هم به برخی از آن ها پایبند است، حق تحصیل برای کودکان فارغ از وضعیت اقامتی و تابعیتی آن ها به رسمیت شناخته شده است. مسئله تحصیل کودکان مهاجر، یکی از چالش های بزرگ سیاستگذاران بوده است. یک نگاه موقتی به حضور مهاجران افغانستانی در ایران وجود داشته است. در دهه های اخیر ما شاهد روز افزون تحصیل کودکان مهاجر در مدارس ایران بودیم. بعد از تسلط طالبان بر افغانستان، تعداد دانش آموزان افغانستانی در ایران زیادتر شده است. البته با و جود افزایش ثبت نام ها، تعداد بازمانده ها هم زیاد شده است اما آمار دقیقی از بازمانده های تحصیلی وجود ندارد.
وی افزود: حدود ۷۰ درصد از دانش آموزان مهاجر مشغول به تحصیل در مدارس ایران، در مقطع ابتدایی هستند. فقط یک سری استان های خاص با این موضوع درگیر هستند و در صدر آن ها، استان تهران است. از عوامل عدم ثبت نام کودکان مهاجر افغانستانی، می توان به مواردی مانند نداشتن مدرک هویتی، کبر سن، عدم پیگیری توسط خانواده، اشتغال و کار کودک، منقضی شدن ویزا، فقر و پر بودن ظرفیت مدارس دولتی اشاره کرد. از چالش های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با این موضوع، می توان به مواردی مانند عدم اهتمام به تحصیل دختران در برخی خانواده های مهاجر، نرخ ترک تحصیل بالا در مقطع متوسطه، مطالبه ی جداسازی کلاس های درس در سطوح بالای تصمیم گیری و نبود محتوای آموزشی متناسب با نیازهای کودکان مهاجر اشاره کرد. در رابطه با این موضوع، چالش های اقتصادی و امنیتی هم وجود دارد.
در ادامه نادر موسوی مدیر مدرسه فرهنگ ویژه کودکان افغانستانی، ابراز داشت: از تمام آموزگاران خوب ایرانی که آموزش مهاجران افغانستانی را پذیرفته اند، تشکر می کنم. همچنین در کنار آموزگاران ایران، آموزگاران مهاجر هم هستند که از آنان نیز سپاسگزارم. ما از سال ۱۳۷۹ شروع به کار کردیم. ما دیدیم که تعداد زیادی از بچه های مهاجر از تحصیل بازمانده اند. ما سعی کردیم که شرایط را کم کم مناسب کنیم که پاسخگوی مسائل دانش آموزان تحت پوشش ما باشد.
وی افزود: در حال حاضر تقریبا ۱۴۰۰ دانش آموز را ثبت نام کرده ایم. شرایطی مانند آمدن طالبان و کرونا، شرایط سختی را برای ما به وجود آورد. بودن این دانش آموزان مهاجر برای ایران یک فرصت است. باید روی دوستی و آموزش این دانش آموزان کار کرد. سعی کنیم بیشتر درد و غم هم را بشناسیم و کمک کنیم که مشکلات حل شود.
در ادامه علیرضا صادقی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، بیان داشت: موضوع مهاجرت، موضوع دیگری است و این دیگری بد نیست. دیگری های مختلفی مانند دیگری های نژادی، مذهبی و نسلی داریم. دیگری با غیریت سازی فرق می کند. دیگری واقعیت زندگی است و مهاجری داریم که دیگری است و اگر ما به درستی استفاده کنیم، این دیگری برای ما مثبت هم خواهد بود.
وی افزود: مهاجر، گذشته، حال و آینده ای دارد. در مهاجر حال به دامنه انتخاب و پیشرفت توجه می شود.مثلا آیا الان دانش آموزان افغانستانی امکان انتخاب دارند؟ حال بررسی می کنیم که کشورها با مهاجران چه مواجهه ای دارند؟ یک مواجهه، حذف است که بدترین مواجهه است و نفرت درست می کند. مواجهه بعدی، جدا سازی است. در این جا مهاجر را می پذیرند اما اجازه ورود به جامعه نمی دهند. مواجهه بعدی، انفکاک است. مثلا دیوار کشیده می شود. مواجهه بعدی، جذب است. جذب به معنی یکسان سازی. در مرحله بعدتر، به مهاجر گفته می شود تو هم باش و دیده شو اما باز هم من برترم. بحث بعدی، چند فرهنگ گرایی است. اساسا ارزشی که برای کشور تصویب کرده اند، چند فرهنگ گرایی است. در این مواجهه، نگاه افقی وجود دارد. در ایران یک آشفتگی، بی نظمی و بلاتکلیفی مشاهده می شود و همه مواردی که گفته شد با هم وجود دارد. ما سیاست واحدی در این زمینه نداریم و هنوز تکلیف حاکمیتی ایران در مواجهه با مهاجران افغانستانی علی رغم دستورات مقامات عالی رتبه، روشن نشده است. ما سیاست های کلی چند فرهنگی در ایران نداریم.