نشست پنجم "چراغی دیگر"؛ پنجمین نشست از سلسله نشست‌های خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت ایام شهادت سیدالشهدا (ع) در سال ۱۴۰۳ برگزار شد
نشست پنجم "چراغی دیگر"؛ پنجمین نشست از سلسله نشست‌های خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت ایام شهادت سیدالشهدا (ع) در سال ۱۴۰۳، روز سه شنبه ۲۶ تیر در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست پنجم "چراغی دیگر"؛ پنجمین نشست از سلسله نشست‌های خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت ایام شهادت سیدالشهدا (ع) در سال ۱۴۰۳، روز سه شنبه ۲۶ تیر در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. این نشست با سخنرانی رسول رسولی پور و سید عباس قائم مقامی و شعرخوانی سهیل محمودی و اسماعیل امینی و هم چنین روایت خوانی یاسین حجازی و مرثیه خوانی رضا سلسبیل برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
رسول رسولی پور از استادان دانشگاه، ابراز داشت: شیعه ای که زیارت عاشورا را می خواند، طلب می کند به خاطر این مصیبتی که بزرگ تر از آن در زمین و آسمان وجود ندارد، مورد شفاعت قرار بگیرد. چند سال پیش در یک سخنرانی گفتم که حسین(ع) امام زندگی است نه مرگ. در خلال این سال ها، به روایتی برخوردم از صحیفه سجادیه که راجع به تکمله ی آن سخن حسین امام حیات است نه مرگ بود.
وی افزود: یک آموزه ای به نام فدیه در مسیحیت وجود دارد. مسیحیت معتقد است که در همه کلیساهایش، مسیحی واقعی کسی است که باور داشته باشد عیسی برای گناه شویی انسان آمده است. از عهد صفویه آمد و شد بین عالمان مسیحی و مسلمان وجود داشته و تاثیراتی بر سنت عاشورایی ما گذاشته است. این آموزه فدیه به آموزه شیعی تسری پیدا کرده است. در این زیارت عاشورا که می خوانیم، انگار طلب می کنیم به دلیل رنج عظیمی که حسین(ع) کشیده است، از خدا می خواهیم که به دلیل رنج او، ما هم بهره مند شویم. نص اصلی اسلام و شیعه قرآن است و ما یک آیه حاکم در قرآن در سوره انعام داریم که می گوید هیچ کسی وزر و وبال کس دیگری را قبول نمی کند. قرار نیست که امام حسین(ع) شهید شود و من رستگار شوم. قرار نیست از باب محنت بازماندگان عاشورا من هم بهره مند شوم. کسی می تواند از کشتی نجات حسین بهره مند شود که گامی به تقرب این کشتی بردارد. حتی پیامبر(ص) وکیل کسی نیست، او دعوت کننده و تذکردهنده است.
او ادامه داد: اگر مصائب اهل بیت را می بینید، باید بررسی کنید این مصیبت ها برای چه بوده است؟ امام حسین(ع) می گوید من نه از سر سرکشی و نه از سر سرخوشی قیام نکرده ام، این سفر، سفر امر به معروف و نهی از منکر بوده است. حضرت عیسی(ع) در انجیل لوقا می فرماید برای من گریه نکنید، برای خود و فرزندانتان گریه کنید. آن هایی که برای مظلومیت حسین گریه می کنند اما این گریه هیچ تحول روحی و معنوی در آن ها به وجود نمی آورد، بهتر است برای خود گریه کنند.
در ادامه سید عباس قائم مقامی از نویسندگان دینی، اظهار داشت: حسین(ع) قامتش را در مقابل تغییر معیارهایی که می توانست برای همه تاریخ سرنوشت دیگری را رقم بزند، برافراشت. مسئله ارتباط امر قدسی با امور دنیوی همواره دغدغه بوده است. ما در همین انتخاباتی که پشت سر گذاشتیم، همه ما نمونه های زیادی از استنادات به امر قدسی را مشاهده کردیم در حالی که انتخابات یک امر کاملا این جهانی است. بالاخره ما یک امور معنوی داریم و سوال این است که ما در مواجهه با این امور معنوی و قدسی چه واکنش و رفتاری را می توانیم از خود بروز دهیم؟
وی افزود: ما یک تجربه غربی مسیحی داریم که آمدند و یک بار برای همیشه تکلیف امور قدسی را با امور دنیوی جدا کردند. نتیجه این حرف این است که در امور دنیوی، امور قدسی اجازه حضور ندارند. اما چه بخواهیم و چه نخواهیم فکر اسلامی دارای عناصر اجتماعی است و ادعای این را دارد که در ساحت اجتماع، آموزه های خود را دارد. ما ناگزیر هستیم الگویی پیدا کنیم که بین امر قدسی و امر دنیوی بتواند یک رابطه پذیرفتنی را ارائه بدهد و تبیین کند.
او ادامه داد: واقعیت آن است که ما یک تجربه ثبت شده گفتمانی از رابطه امر قدسی با امر دنیوی نداریم. آن چه که ثبت شده است، ما یک برهه ده ساله زمان پیامبر(ص) را داریم که به عنوان یک دوره معیار مورد استناد قرار می گیرد. بعد از پیامبر، با پدیده خلافت مواجه هستیم که اگر مسئله، خلافت پیامبر بود ما مشکل چندانی با آن نداشتیم اما جانشینی یک اصل عقلایی است و فراتر از اصل قرار نمی گیرد ولی چرا فراتر از اصل قرار گرفت؟ به تاریخ که مراجعه می کنید، می بینید نامه هایی که از خلیفه اول صادر شده، با عنوان خلیفه الله است نه عنوان خلیفه النبی. این اولین جرقه ها است. رفته رفته با جریانی مواجه می شویم که در عصر خلیفه دوم، حق تشریع پیدا می کند و این ها نشانه های اولیه ی یک گفتمان جدید بر اساس قدسی شدن امور دنیوی است.
قائم مقامی اضافه کرد: ما بحث اسرائیلیات را در حدیث شناسی داریم اما معتقدم که اسرائیلیات یک گفتمان است و فقط در حوزه حدیث نیست. امر قدسی به خودی خود به صورت تحول نیافته هرگز نمی تواند به یک امر دنیوی تبدیل شود. قرآن از تجلی به تنزیل تعبیر می کند یعنی از شأنش باید پایین بیاید. هیچ کس در هیچ امر دنیوی حق ندارد خارج از قواعد فهم پذیری عمومی استناد به امر قدسی پیدا کند.