نشست "نقد و بررسی کتاب علم، سیاست و گنوسیسم" برگزار شد
نشست "نقد و بررسی کتاب علم، سیاست و گنوسیسم" روز پنج شنبه ۴ مرداد در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "نقد و بررسی کتاب علم، سیاست و گنوسیسم" به همت نشر پیله و با همکاری گروه علوم سیاسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز پنج شنبه ۴ مرداد ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
آریا سلگی مترجم کتاب، اظهار داشت: فوگلین نویسنده کتاب که آلمانی زبان است، ارادت خاصی به فلسفه یونان باستان و فلسفه مسیحی دارد. برای او هستی یک نظم و تاریخی دارد و بنابر نگاه او اگر قرا است تمییزی بین صحیح و غلط داشته باشیم، باید این مسئله را درک کنیم. از منظر انسان شناختی او به نوعی به فلاسفه مدرن نزدیک و البته تفاوتی هم دارد. او می گوید در دنیای مدرن، انسان به به همه چیز نگاه ابزاری دارد. هم چنین می گوید ایمان در دنیای مدرن تبدیل به یک چیز درون ماندگار یا این دنیایی می شود. او باورش این است که دنیای مدرن یک درک به شدت علم گرایانه دارد. هم چنین باور دارد که سه دوره تاریخ نگاری شامل اسطوره ای، حقیقت متافیزیکی و گنوسی می شود. می توان این درک گنوسی را در شهر خدای سن آگوستین پیدا کرد. این کتاب فوگلین یک جایگاه مهم و دوران ساز داشت و تقریبا یک کتاب کلیدی برای فهم خود فوگلین است.
در ادامه احمد بستانی استاد دانشگاه خوارزمی ابراز داشت: ما تا میانه دهه ۲۰ شاهد ظهور یک سری اندیشه های سیاسی هستیم. مجموعه ای از الگوها را می بینیم که در یک چیز مشترکند و آن این که همه از دانش متعارف سیاسی فاصله می گیرند. بعضی از اندیشمندان این دوران، منتقد مدرنیته هستند و اصالت را به الهیات می دهند. بعضی دیگر طرفدار مدرنیته هستند و می خواهند انحرافات مدرنیته را روشن کنند. اریک فوگلین هم منتقد مدرنیته است و هم منتقد گنوسیسم. او زبان پیچیده ای دارد و باید آثارش در یک مجموعه خوانده شود. گنوسیسم نظام جامعی از پاسخ ها دارد و روایت و قصه ای فراگیر دارد و هم چنین سطوح مختلفی دارد که این باعث می شود به پرسش های بنیادین دین و فلسفه پاسخ دهد.
وی افزود: گنوسیسم چهار تم دارد. اول، معتقد است که جهان عرصه نبرد دو نیروی خیر و شر است. دوم، در گنوسیسم یک خدای ناشناختی وجود دارد. سوم، بر مفهوم شهود تاکید دارد و چهارم، مفهوم آخرالزمان را مطرح می کند. به عقیده فوگلین، دوگانه سازی خیر و شر در سیاست بسیار خطرناک است. معتقدم فوگلین هر چند منتقد سرسخت مدرنیته بوده است اما می توان از بصیرت های او استفاده کرد.
در ادامه شروین مقیمی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی، بیان داشت: این کتاب، کتاب مهمی است، از این جهت که سرنخ هایی را به ما می دهد که با اندیشه های فوگلین آشنا شویم اما اندیشه او به این کتاب تقلیل داده نمی شود. در مورد ترجمه کتاب هم، گرچه مترجم محترم زحمات زیادی کشیده است اما گاهی آسیب هایی به ترجمه وارد شده است.
وی افزود: فوگلین می گوید انسان یگانه موجود گشوده به واقعیت الهی است. انسان واقعیت وجودی اش در بین بودگی است. از نتایج گنوسیسم، شکل گیری ایده های انقلاب های مدرن بوده است. در تحلیل نهایی، فوگلین به آن تنشی که از آن دفاع کرد، تا آخر زندگی، خودش به آن پایبند نبود و آن هم به خاطر نکته ای بود که در آموزه هایش وجود داشت و بحث تعلقش به آموزه های مسیحی بود.