به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "تاریخ تاریخ‌نویسی برای کودکان و ملاحظات آن" به همت انجمن ایرانی تاریخ و با همکاری گروه تاریخ خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سخنران این نشست علی سیدآبادی بود.

ابتدای جلسه دبیر نشست ضمن معرفی سخنران نشست، راجع به دامنه مطالعات حوزه کودک گفت: این حوزه به جهت ارتباط با کودکان بسیار حساس است و این در حالی‌ است که تجربیات ما هنوز در این باره ناقص است. او همچنین اشاره کرد: در بحث آموزش تاریخ از زمان دبستان تا مقطع متوسطه اول تاریخ به نحوی اصلا موضوعیت ندارد و در دوره دبیرستان نیز تاریخ ابتر است؛ چرا که معلمان فرصت علاقه‌مند سازی ندارند و نویسندگان این کتب هم ملاحظاتی دارند. او همچنین گفت: نهادینه کردن هویت ملی برای کودکان از محورهای اصلی این نشست است.

علی اصغر سیدآبادی، تاریخ پژوه و نویسندهٔ حوزه کودک و نوجوان، در ابتدا راجع به تفاوت تاریخ نگاری و روایت تاریخ برای کودکان گفت: تاریخ نویسی برای کودکان مبتنی بر متونی‌ است که تاریخ نگاران روی آنها بررسی کردند؛ در تاریخ نویسی کودک مسیری ایجاد می‌شود برای انتقال این پژوهش‌ها و لذا این نقد به تاریخ نویسی کودکان وارد است که در آن،«زمان پریشی»‌ رخ ‌می‌دهد اما چاره‌ای نیست و لاجرم در حوزه کودک باید به نحوی نوشت که جذاب باشد.

این تاریخ نگار حوزه کودک همچنین اشاره کرد: در این فضا فرم بر محتوا ارجحیت دارد چرا که باید به جهت اقتضای سنی عوامل جذب کنندهٔ مخصوص آنها را در نظر گرفت.

او همچنین در خصوص روند مطلعاتی‌اش و ورودش در این حوزه به اختصار توضیحاتی افزود و بیان کرد: هدف من پیدا کردن ریشه و سیر تاریخ نگاری برای کودکان در ایران بود. او تصریح کرد: در دوره قاجار برای اولین بار به دست جلال‌الدین میرزا کتابی نوشته شد به نام «نامه خسروان، داستان پادشاهان پارس که سودمند مردمان، کودکان و نوجوانان است»؛ این کتاب تحت تاثیر تفکرات نوزرتشتی نویسنده آن کتاب، نوشته شده که هدفش طلایی جلوه دادن و بازگشت به دوره باستان بوده است؛ همچنین در زمان ناصری و با تأسیس مدرسه، فروغی پدر و سپس فروغی پسر به این راه ادامه دادند و با نگاه معتدل‌تری شروع به نوشتن کتب درسی تاریخ کردند که در آن تاریخ اسلام محافظه‌ کارانه‌تر روایت می‌شود همچنین از دوره اشکانیان به جهت وجود دموکراسی تقدیر به جا می‌آید؛ فروغی همچنین آگاهانه به دنبال نمادی مانند فردوسی بود که هم با ایران باستان و هم با اسلام میانه خوبی داشته باشد.

وی خاطر نشان کرد: در دوره پهلوی اول به لحاظ تاثیر از ملی گرایی در آلمان، بیشتر به سویه‌های ملی گرایی توجه می‌شد؛ اما در پهلوی دوم ما شاهد نوعی تاریخ نگاری چپ هستیم و در کنار آنها تاریخ نگاری مذهبی، و البته که طرفداران سلطنت هنوز از خدمات اجتماعی خاندان پهلوی خصوصا در کتب درسی بسیار می‌نوشتند؛ اما با این حال ما شاهد نهادهای مستقلی مانند کانون پروش فکری هستیم که کمترین میزان از آثار تولید شده ایدئولوژیک را به خود اختصاص دادند.

سیدآبادی همچنین راجع به تاریخ نگاری در دوره انقلاب اسلامی، در سالهای اولیه تأسیس، حین و پساجنگ هشت ساله، دهه هفتاد و جامعه کنونی امروز نکاتی را نیز خاطر نشان کرد.

او در آخر با ذکر خاطره‌ای از نسل نوجوان امروز اظهار کرد: امروز دیگر تاریخ نگاری با نگاه‌های قومی، نژادی و مذهبی برای کودکان جذابیت ندارد و این دست نگاه‌ها از طرف آنها پس زده می‌شود لذا تنها راه برای آشنایی آنها با هویت ملی‌شان استفاده از عنصر آب و خاک است.

در آخر دبیر نشست نکاتی را در تکمیل صحبت‌های سخنران افزود، و این نشست با پرسش و پاسخ شرکت کنندگان به پایان رسید.