به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "جایگاه هتلداری در توسعه ی گردشگری ایران" به همت گروه گردشگری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز سه شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سخنرانان این نشست عبارت بودند از: غلام حیدر ابراهیم بای سلامی، مسعود غلامی، امیدرضا کاظمی و دبیری این نشست بر عهدهٔ مهران امیرحسینی بود.

مهران امیرحسینی، دبیر نشست، در ابتدا اشاره کرد: گردشگری به رقم تمام مشکلاتی که دارد هنوز زنده‌ است و سعی می‌کند آثار مثبتش را در جامعه بسط دهد. او در ادامه به نقش هتلداری در گردشگری پرداخت و گفت:‌ هتلداری به جهت نقشی که ایفا می‌کند هم از نظر علمی هم به لحاظ اجرایی سابقه‌ی قابل دفاعی دارد.

غلام حیدر ابراهیم بای سلامی، نماینده أدوار مجلس و رئیس بنیاد توسعه گردشگری پایدار، ابتدا راجع به عدم رشد گردشگری در ایران گفت: در صنعت گردشگری به دلیل انزوای سیاسی و بین المللی این صنعت نتوانسته در ایران رشد کند. او اذعان کرد: گردشگری قدرتی است که باید آن را مهار کرد، این قدرت را در زمینهٔ فرهنگی می‌توان در جهت تعامل فرهنگی و در زمینهٔ اقتصادی در جهت ارزآوری استفاده کرد.‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍؛ گردشگری تنها صنعتی‌ست که ارز را مستقیما به دست مردم می‌رساند. هر دلار ناشی از گردشگری در ایران ۱.۷ است در حالی که در کشوری مثل کانادا ۲.۷ است.

وی تاکید داشت: همانطور که در گردشگری فقیریم در هتلداری نیز چنین هستیم. ما در تمدن ایرانشهری که سید جواد طباطبائی مطرح می‌کند در پانصد سال قبل میلاد شاهد ورود مهمان‌های بسیاری بودیم همانطور که ما در مسیر جاده ابرشیم نیز قرار داشتیم، و ایران بی‌شبهه اولین کشور فعال در این حوزه بوده است.

او در اهمیت هتلداری اظهار داشت: اقامت، عرصه عرضهٔ صنعت گردشگری‌ است و همچنین که سازمان جهانی گردشگری اقامت را رکن اساسی گردشگری خوانده است، لذا بر طبق این تعریف کسی که در سفر سکنی نگیرد در آمار گردشگری محسوب نمی‌شود.

او بیان کرد: در ایران ۱۴۰۰ هتل داریم و فاجعه اینجا است که کمتر از ۴۰۰ هتل چهار و پنج ستاره هستند؛ این در حالی‌ست که هتل‌های پنج ستاره ما با این سطح از استاندارد قابل مقایسه با دیگر کشور‌های توسعه یافته نیست. کشور ترکیه حدود ۸۰۰۰ هتل دارد که ۷۰٪ آن چهار ستاره و پنج ستاره‌ است. طی تحقیقاتی که از چند مسافر هندی در فرودگاه امام خمینی صورت گرفت آمار نشان داد هزینه سفر در ایران روزی ۱ دلار است و همین سبب جذب مسافر فقیر در کشور می‌شود زیرا که افراد ثروتمند پاریس و دبی و.. را مقصد سفرشان انتخاب می‌کنند. حال ایران اگر بخواهد به نرم کشورهای منطقه برسد حدود ۱۰۰۰ هتل چهار و پنج ستاره نیاز دارد که نه تنها در برنامه هفتم توسعه بلکه در برنامه ششم نیز آمده بود است. حال باید توجه داشت در این خصوص عرضه محوری اصل است و نه تقاضا محوری، لذا باید زمینه را فراهم کرد تا بازار بزرگ شود و در خور فرهنگ و طبیعت ایران باشد. او در آسیب شناسی گردشگری در ایران به سه کلمهٔ مهم اشاره کرد: سنتی، محدود و پراکنده، و این سه عامل را موجب عقب‌ماندگی در این حوزه دانست و گفت: ما به نوآوری و تشکیل گفتمان نیازمندیم تا هر سه خلاصی پیدا کنیم.

او تاکید داشت: دولت مهم‌ترین مانع بر سر راه توسعه گردشگری در ایران است.

مسعود غلامی، رئیس هیئت مؤسس کانون هتلداری حرفه‌ای ایران و مدرس دانشگاه، به نقش کارکنان هتل‌ها اشاره کرد و گفت: نیروهای انسانی در این صنعت ارزشمند هستند. در صنعت گردشگری نمی‌توان به لحاظ تاریخی بین هتلداری و گردشگری تقدم و تأخر زمانی لحاظ کرد زیرا هر جا مسافری بوده اقامتگاهی هم بوده و برعکس. در بحث هتلداری باید توجه داشت که دیگر رضایتمندی مسافر مطرح نیست بلکه عنصر خشنودی است که ملاک قرار می‌گیرد. حال باید توجه داشت در این میان رضایت کارکنان هتل نیز مهم است زیرا آنها هستند که زیر چرخ‌دنده‌های سرمایه‌داری این صنعت در حرکت‌اند.

او اذعان کرد: در کشور ما رضایت و خشنودی مهم نیست زیرا که رؤسای هتل‌ها به این مسائل بی‌توجه هستند. کمااینکه آموزش کارکنان به فراموشی سپره شده‌ است، استاندارد سازی در خصوص به کارگیری نیروی انسانی صورت نگرفته است، لذا در این امر ما با مدیران بی‌کفایت مواجه‌ایم که البته با آموزش و توجیه می‌توان این بی‌کفایتی را حل کرد.

وی در ادامه اضافه کرد: در صنعت هتلداری با مردم مواجه‌ایم، حال آن مردم یا مهمانان هستند یا کارکنان؛ اگر نتوانیم رضایت هر دو را به دست آوریم شکست خوردیم. کارکنان هتلداری ستون فقرات هتل هستند که کنار هم می‌توانند باعث رشد آن شوند؛ یافتن کارکنان متعهد هم در کشور معضلی بزرگ است.

غلامی مهم‌ترین عوامل نارضایتی کارکنان هتل را درگیری با مهمانان و رؤسا، عدم تعادل بین کار و زندگی‌شان، موقعیت استرس‌زا و طاقت‌فرسا، ساعات کاری طولانی، حقوق کم، ابهام و تعارض در نقش معرفی کرد و توضیح داد: ما هیچگونه آمار دقیقی از تعداد هتل‌ها در ایران نداریم لذا نمی‌توانیم از تعداد کارکنان هم آمار درستی در دست داشته باشیم؛ تخمینی که زدیم حدود ۲۰۰-۳۰۰ هزار نیروی کیفی داریم.

او در آخر راهکار حل مسائل کارکنان هتلداری‌ را سرمایه گذاری بلند مدت، آموزش حرفه‌ای، پرداخت حقوق متناسب با کار، امنیت شغلی، فرصت برای رشد و پیشرفت، پرورش کار تیمی و حمایت از کارکنان در قبال رفتار ناهنجار مهمانان توضیح داد.

امیدرضا کاظمی، مشاور توسعه کسب و کار مهمان‌نوازی، ابتدا به پارادوکس شعار صلح گردشگری و همچنین وضعیت موجود در خاورمیانه اشاره کرد و درباره چالش‌هایی که در راه اندازی بوتیک هتل خانه عامری‌ها در کاشان داشته گفت:‌ وقتی از تجربه کیش خواستم وارد کاشان شوم با چالش‌های متعددی رو به رو بودم،‌ بعدها متوجه شدم با این نوع نگاه که من به هتلداری دارم و آنچه در دانشگاه آموخته‌ام نمی توانیم در این منطقه به هدف‌مان برسیم. ما با تغییر نگاه و رویکرد جدید توانستیم کار را سامان دهیم. آشنایی با مفهوم بوتیک هتل در این تغییر نگاه بسیار موثر بود.

وی در ادامه توضیح داد: زمانی که به خانه عامری‌ها رفتیم در اطراف آن محله ضعیفی به جهت سطح امنیت، فقر و ساختمان سازی موجود بود در حالی که بناهای اطراف در حال خراب شدن بودند و رفت و آمد به آنجا حتی ترسناک بود. بعد تجربه خانه عامری‌ها، محله مرمت شد و بافت اطراف توسعه پیدا کرد و مردم بومی هم تصمیم گرفتند به جای صنعت فرش در این زمینه سرمایه گذاری کنند.

او تصریح کرد: امروز ما در رشت، یزد، أصفهان، گرگان، اردستان و.. شاهد موج جدیدی از این نوع هتلداری هستیم که می‌توان آن را تعبیر کرد به «قدرت بی‌نهایت کوچک‌ها» که افرادی توانستند با پایداری این کار را صورت دهند که قبلا نادیده گرفته می‌شدند.

کاظمی در خصوص وابستگی این صنعت به صنعت نفت ابراز تاسف کرد و گفت: فرهنگ ما این کمک را به ما می‌کند که مستقل از حاکمیت فعالیت کنیم؛ همچنین یادآوری روایت‌های تاریخی گذشته‌مان در کنار مبانی مطرح در هتلداری می‌تواند کمک کننده ما در این عرصه باشد.

در آخر جلسه با پرسش و پاسخ به پایان رسید.