به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "جنگ عادلانه در فلسفه سیاسی معاصر با تمرکز و تاکید بر نظریه جی.ای.ام.انسکوم" به همت انجمن علمی مطالعات صلح ایران و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز چهارشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سخنران این نشست سید علی میرموسوی بود.

نشست ابتدا با توضیحاتی از سوی دبیر جلسه راجع به زمینه و زمانهٔ انسکوم و ارتباط او با ویتگنشتاین شروع شد. وی در ادامه از منظر فلسفه اخلاق و مکاتب سه گانه اخلاقی در ویتگنشتاین توضیحاتی ارائه داد و گفت: ویتگنشتاین از سه دسته مکتب اخلاقی نام می‌برد: وظیفه‌ گرایی(اصالت وظیفه)، نتیجه گرایی(اصالت نتیجه) و فضیلت گرایی(اصالت فضیلت).

سید علی میرموسوی، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مفید قم، به متفکرانی که در زمینهٔ جنگ عادلانه و محوریت صلح اشاره کرده بودند پرداخت و راجع به انکسوم توضیح داد: او یک کاتولیک بود که متاثر از توماس آکویناس بود. اهمیت کار انکسوم در بررسی تطبیقی جنگ جهانی دوم با جنگ عادلانه، انتقاد به کشتار غیرنظامیان و انتقاد از بمب‌ باران هیروشیما و ناکازاکی بود.

وی در ادامه به جنگ عادلانه اشاره کرد و گفت: انکسوم با توجه به ایدهٔ قانون طبیعی، شرایطی برای جنگ عادلانه را مطرح می‌کند که در آن، جنگ باید با مناسبت عادلانه باشد، توسط مرجع قانونی باشد، دولت جنگنده نیت درست داشته باشد، در اجرای جنگ از ابزار درست استفاده کند، جنگ آخرین راه حل باشد، امیدی برای پیروزی باشد و آثار خوب جنگ از آثار بد جنگ کمتر باشد؛ همچنین باید بین نظامیان و غیرنظامیان تمایز قائل شد، بین اهداف جنگ تناسب باشد و ضرورت نظامی رعایت شود. در این حال کشورهایی که وارد جنگ می‌شوند به جهت ترس و غرور نباشد و از سر عدالت خواهی ورود کرده باشند، که در نظر انکسوم جنگ جهانی دوم فاقد این ملاک‌ها بود. در خصوص فهم نیت جنگ لازم به نیت خوانی نیست بلکه در نظر انکسوم همین که در فهم نیت درست ابهام باشد کافی است.

او راجع به حمله به غیرنظمیان و توجیهی که برای حمله به آنان می‌کنند مفصل توضیح داد و تشریح کرد: حتی اگر غیرنظامیان زمینه کمک به نظامیان را فراهم کنند و از آنها حمایت مادی و معنوی کنند بازهم این ادله، دال برای کشتار آنان نیست، باید به خاطر داشته باشیم که ما قاضی نیستیم و اثر دو گانه نیز در شرایطی مجاز است که پیامد خوب عمل ما به نست پیامدهای بد ناخواستهٔ عمل بسیار کمتر باشد، که ما در جنگ جهانی دوم بیشتر شاهد پیامدهای بد بودیم تا خوب. از بین رفتن فرهنگ، دین، کشتار مردم و.. را نمی‌توان نادیده گرفت.

او به مخالفت انکسوم درباره مدرک ترومن بعد بمباران هیروشیما و ناکازاکی اشاره کرد و گفت: کشتار بی‌گناهان وسیله‌ای شد برای رسیدن به هدف، در حالی که کشتن(Murder) انسان‌ها از فجیع‌ترین اعمال بشری‌ست و کشتن در اینجا دلالت بر واژهٔ (kill) ندارد به لغت (Murder) اشاره دارد که اگر در جنگ برای بی‌گناهان صورت پذیرد الزاماً همان قتل است. این در حالی‌ست که به قتل رساندن افراد تحت شرایط خاصی به دست دولت ‌ها قابل توجبه است که این مورد هم در جنگ جهانی دوم و بمباران هیروشیما و ناکازاکی مطرح نبود.

در آخر، جلسه با پرسش و پاسخ به پایان رسید.