نشست "روایتی از روان شناسی دین: چیستی و چرایی" برگزار شد
نشست "روایتی از روان شناسی دین: چیستی و چرایی" روز شنبه ۵ آبان در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "روایتی از روان شناسی دین: چیستی و چرایی" به همت گروه روان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۵ آبان ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. محمدامین حدادی دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
مهدی نساجی، پژوهشگر دانشگاه کلیسای مسیح کانتربری، اظهار داشت: روان شناسی دین یک دانش کلاسیک و دیسیپلینی در دنیا است که به مطالعه روانشناختی رفتارهای دینی و باورهای دینی می پردازد، به عبارت دیگر روان شناسی دین یعنی روان شناسی درباره دین چه می گوید؟ روان شناسی دین تفاوت عمده ای با روان شناسی دینی دارد. روان شناسی دین به عنوان یک دانش آکادمیک در جهان مطرح است. در روان شناسی دینی، به نوعی دینداران ادعای روان شناسی دارند.
وی افزود: روان شناسی دین، دو بخش دارد. یکی، روان شناسی توصیفی دین و دیگری، روان شناسی تبیینی دین. روان شناسی توصیفی دین، صرفا دین را به عنوان یک پدیده روان شناختی با سایر پدیده های روان شناختی بررسی می کند. روان شناسی تبیینی دین، خاستگاه های روان شناسی دین را بررسی می کند. روان شناسی توصیفی دین رویکردی غالبا همدلانه با دین دارد اما روان شناسی تبیینی دین، رویکردی غالبا غیر همدلانه با دین دارد.
او ادامه داد: به طور کلی، نگاه دینداران به روان شناسی دین مثبت نبوده است. رفتارگراها می گفتند که دین حاصل شرطی شدگی است و معتقد بودند ما در دین فرایندهای عالی شناختی نداریم. فروید در حوزه روان شناسی دین چندین کتاب دارد و معتقد بود دینداری ناشی از یک امر پاتولوژیک است. یونگ معتقد بود دین ریشه در کهن الگوهای انسان دارد. هم چنین ویلیام جیمز دسته بندی مفصلی از تجربیات دینی افراد کرده است. سه انگیزه متفاوت برای مطالعه روان شناسی دین وجود دارد که عبارتند از یاری، تخاصم و گفت و گو.
در ادامه سعید گرمارودی، عضو هیات علمی دپارتمان روان شناسی دانشگاه وزلیان، ابراز داشت: من به روان شناسی دین علاقمند شدم به این دلیل که اندیشمندان کلاسیک روان شناسی، همگی در مورد دین صحبت کرده اند. بنیان این رشته را افرادی مانند ویلیام جیمز گذاشته اند. نتایجی که ویلیام جیمز جمع کرد، زمینه و سنگ بنای خوبی برای آینده بود. بعدها فروید را می بینیم که چندین جلد کتاب در نقد دین نوشته است و بعدها تقابل او با یونگ که از داستان های جالب است. بعدا جریان های دیگر مثل نگاه های عصب شناسانه وارد کار شدند.
وی افزود: روان شناسی دین به سایر شاخه از جمله روان شناسی اجتماعی و روان شناسی رشد ارتباط پیدا می کند. امروزه کارهای جدیدتری وجود دارد که دنباله کارهای ویلیام جیمز است.