نشست "مسئله روش در حقوق" برگزار شد
نشست "مسئله روش در حقوق" روز یکشنبه ۱۸ آذر در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "مسئله روش در حقوق" به همت گروه حقوق خانه اندیشمندان علوم انسانی و با همکاری انجمن حقوق شناسی، روز یکشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. مسعود باشیان دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
حسن وکیلیان، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، اظهار داشت: اگر بخواهیم رو به توسعه برویم، نمی شود که حقوق مترقی نداشته باشیم. در این زمینه، توجه به روش تحقیق در حقوق می تواند پیش برنده باشد. فکر می کنم اگر حقوق را با دانش های دیگر در کشور مقایسه کنیم، حقوق جزء رشته های مترقی نیست. حقوق دانشی است که بیشتر با تفسیر شکل گرفته است. در حقوق ما بیشتر به روش های نقلی متکی هستیم تا روش های عقلی. حقوق یک دانش تجربی محض نیست.
وی افزود: فکر می کنم در کشور ما دانش حقوق تحت تاثیر دانش فقه قرار گرفته و دانش فقه بیشتر نقلی است تا عقلی. هم چنین بین فن حقوق و دانش حقوق یک خلطی رخ داده است. دانش حقوق و فن حقوق با هم متفاوت است. حقوق یک دانش مصرف کننده است و باید از دانش های دیگر تغذیه کند.
در ادامه علی شجاعی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد، ابراز داشت: روش، تابع پرسش است. اگر ما مشکلی در روش داریم، به این خاطر است که ما جنس پرسش هایمان را در دانش حقوق به خوبی مشخص نکرده ایم. دانش، ابزارش استدلال ورزی است، یکی با استفاده از داده های تجربی و دیگری، استفاده از عقلانیت. هیچ دانشی روش منحصر به خودش را ندارد.
وی افزود: پرسش ها را به سه دسته می توان تقسیم کرد. یکی، پرسش هایی که تجربی محض هستند. دیگری، پرسش هایی که عقلانی محض هستند و در نهایت، پرسش های تجربی-عقلانی که این نوع پرسش در فضای دانش حقوقی وجود دارد.
در ادامه سید مهدی حسینی مدرس، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، بیان داشت: از بزرگ ترین مشکلات آموزش حقوق این است که حقوق را به یک فن تقلیل دادند. در کارکرد عقل در روش شنتی حقوق، عقل را می توان به کار گرفت که بتوان از سنت شناخت صحیح پیدا کرد. باید روش های مختلفی برای پاسخ به پرسش های حقوق داشته باشیم. شیوه سنتی یک سری سوالات را اصلا نمی تواند پاسخ دهد و برای پاسخ به برخی سوالات، تناقض های درونی نمایان می شود. روش تحلیل اقتصادی ناکارآمدی های روش سنتی را نشان داد.
در ادامه مجتبی قاسمی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، اظهار داشت: من با یک ذهن اقتصادی وارد سرزمین ذهن حقوقی ها شدم. پرسش بنیادی این است که آیا حقوق علم مستقل است یا خیر؟ حقوق عالم تجربه است و حقوقی که نرود تجربه شود، قانون متروک نام دارد. خیلی از پرسش های علم حقوق، پرسش های تجربی است. خروج از استقلال سرزمینی حقوق را باید به فال نیک گرفت.