به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "نگاهی به تاریخچه ی معاصر علوم اعصاب" به همت گروه روان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز پنج شنبه ۲۰ دی ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. امیرمحمد موسوی دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

سعید سمنانیان، استاد فیزیولوژی دانشگاه تربیت مدرس، اظهار داشت: در این نشست تاریخچه ۱۵۰ سال اخیر علوم اعصاب را بررسی می کنیم. وقتی داروین تئوری خودش را مطرح کرد، سلول و نورون شناخته شده نبود. نظریه سلول را دو نفر به نام های شوان و اشلایدن بنیانگذاری کردند. در ابتدا نظریه آن ها با مخالفت های عجیبی مواجه شد. رد پای کس دیگری به نام ویرشو را در این نظریه می توان دید که پدر پاتولوژی مدرن لقب گرفته است. ویرشو مخالف جدی داروین بوده است.

وی افزود: در ادامه دو نظریه مهم به نام های دکترین رتیکولوم و دکترین نورون مطرح می شود. در دکترین نورون، شخصیتی برای نورون ها قئل بودند و مبدع این نظریه، سانتیاگو رامون کاخال بود که پدر علم اعصاب است و در زمان خود خیلی مورد هجمه دانشمندان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی قرار گرفته است. از کسانی که جدی با او مخالف بود، کامیلو گولژی است که یک زیست شناسی ایتالیایی بود. این مقطع از علم اعصاب، مقطع رنگ آمیزی بود. گولژی و کاخال در ۱۹۰۶ جایزه نوبل را برنده شدند. الان دو نوع سیناپس الکتریکی و شیمیایی شناسایی شده اند. سیناپس الکتریکی همان نورون های رتیکولار است. سیناپس های الکتریکی در مغز بسیار اندک هستند. در ادامه یک پزشک آلمانی نظریه ای به اسم کانال های می دهد یعنی می گوید روی سلول ها کانال های فراوانی وجود دارد.

سمنانیان اضافه کرد: در ادامه برنشتاین بحث غشا را مطرح می کند. شرینگتون سیناپس شیمیایی را مطرح می کند و انقلاب عجیبی در علوم اعصاب ایجاد می کند. سیناپس شیمیایی یک دیود است. دیود یعنی عنصری که جهت برق را یک طرفه می کند. در ادامه اکلز که یک محقق برجسته بوده است، روی مخچه کار می کند. بعدها کارل پوپر و اکلز هم دیگر را پیدا می کنند و کارهای مشترکی را به سرانجام می رسانند. ماسائو ایتو یکی از شاگردان اکلز بود و روی مخچه کار تحقیقاتی انجام داد و ایرانیان هم از مرکز تحقیقاتی او استفاده کرده اند. در ادامه، هاجکین و هاسلی دو محقق برجسته، مقاله اصلی خود را چهار سال بعد از جنگ جهانی دوم چاپ کرده و علم بشری را زیر و رو کردند. در ادامه نیز افرادی مانند کتز، نِهِر و ساکمن در غنی شدن علوم اعصاب موثر بوده اند.