به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "گفتگو در مورد جامعه بدون دولت و معرفی کتاب آیا می شود به جامعه ای بدون دولت فکر کرد؟" به همت انجمن حقوق شناسی و گروه حقوق خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز یکشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۴ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سمیه عالی دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

در ابتدا، میترا حسینیان، عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی ارشاد دماوند، اظهار داشت: موضوع بحث ما جامعه بدون دولت است. ما می توانیم دولت را به سه قسمت تقسیم کنیم. دولت های دوران باستان، دولت پیشامدرن و دولت مدرن. در بحث جامعه بدون دولت، واژه آنارشی به ذهن متبادر می شود که بلافاصله معنی هرج و مرج به ذهن می رسد. هومر معنای آنارشی را بی فرمانروا و بی سر معرفی کرد. از اولین کسانی که خودشان را آنارشیست نامیده اند، ویلیام گادوین و پرودن را می توان نام برد. پیمان وستفالی یک نظم جدید در بین الملل به وجود آورد. اولین بار واژه حاکمیت در کتاب شهریار به کار برده شد. دولت ها یک سیر تکاملی - تاریخی را طی کرده اند تا به اینجا رسیده اند. الان در جوامع بسیار کوچک مثل بومیان آمازون، جامعه بدون دولت را داریم. من اعتقاد به دولت مدرن دارم. فکر می کنم جامعه بدون دولت یک آرمان سیاسی است.

در ادامه، محمدحسین زارعی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، ابراز داشت: حقوق عمومی اساسا مبتنی بر دولت مقتدر حاکمیتی است. پس وقتی با چنین دولتی مخالفت می کنید گویا دارید ستون فقرات حقوق عمومی را می گیرید. پارادایم حاکم بر حقوق عمومی ما یک حقوق عمومی لیبرال است. اما چرا ضرورت دارد که در مورد آنارشیسم صحبت کنیم و چرا دوباره دارد احیا می شود؟ رشد اندیشه آنارشیسم به موازات اندیشه دولت امنیتی، پلیسی، حاکمیتی و استثنایی است. آنارشیسم دو وجه انکار و ایجاب و اثبات دارد. آن چه آنارشیسم با آن شناخته شده، وجه انکار است. نظمی که آنارشی مطرح می کند، نظم بدون اتوریته است. آنارشیسم به ارزش هایی مانند برابری انسانها، باور به تکثرگرایی و اجتماعی از افراد خود آیین معتقد است.

در ادامه، خدیجه صلح میرزایی، نویسنده کتاب آیا می شود به جامعه ای بدون دولت فکر کرد؟، بیان داشت:وقتی صحبت از یک جامعه بدون دولت می شود، انگار یک تابو است و می گوییم مگر همچین چیزی ممکن است؟ نیاز است که در جامعه ما این مسائل مطرح شود. جامعه بدون دولت بحثی است که خیلی کم مطرح می شود. این کتاب با این فرض شروع می شود که می توانیم به یک جامعه بدون دولت هم فکر کنیم. ما جوامع کوچکی در دنیا داریم که بدون دولت زندگی می کنند. الان در دنیای کنونی، ساختار دولت بخصوص در بحث مرزها و جمعیت، در حال کمرنگ شدن است.