به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست «بنیان های اخلاق حرفه ای» به همت گروه روان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز پنج شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۲ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

در ابتدا فرشید مرادیان، دبیر علمی این نشست، توضیحاتی در مورد جلسه ی گذشته و سلسله نشست های آینده ارائه داد و اضافه کرد: تقریبا هیچ پیمایشی با مطالعه نظام مندی در زمینه وضعیت کاربست اخلاق حرفه ای در ایران در دسترس نیست و این امر ما را در تاریکی و رخوت دوچندانی رها می کند. باید یاد آور شد که اخلاق حرفه ای با نظام نامه اخلاقی یکی نیست.

در ادامه، حسن رفیعی، روانپزشک و استاد دانشگاه، اظهارداشت: نظریه های اخلاق به چند دسته تقسیم می شوند. مورد اول، اخلاق فضیلت مدار است که ریشه در حرف های ارسطو دارد. در اینجا اخلاق را یک منش می دانند. همچنان رد پای این نظریه اخلاقی را در اخلاق امروز می بینیم. مورد دوم، اخلاق کانتی یا اخلاق وظیفه مدار است. از این نظر، چیزی که درست است همواره درست و چیزی که غلط است، همواره غلط است. در اینجا ارزش ذاتی آدم ها مطرح است. مورد سوم، اخلاق منفعت گرا است که بنتهام و استوارت میل نمایندگان این نظریه هستند. از این نظر، کاری به لحاظ لخلاقی درست است که بیشترین فایده را برای بیشترین افراد داشته باشد.

وی افزود: دو نفر دیگر از دانشمندان، چهار ستون اخلاقی را خودمختاری، سودرسانی، ضرر نرسانی و عدالت می پندارند. باید مداخلات ما با رضایت آگاهانه مراجع انجام شود. ما تنها در دو مورد درمان اجباری داریم(زمانی که احتمال ضرر رساندن فوری به خود و یا دیگری وجود دارد). همچنین تصمیم گیری باید مشارکتی باشد. در مورد رازداری و محرمانگی هم باید با صراحت با فرد مطرح شود. بر اساس اصل سودرسانی، مداخلات ما باید شواهد محور باشد. بر اساس اصل عدالت، نباید بین مراجعان تبعیض گذاشته شود. به طور کلی اخلاق حرفه ای هدایت کننده رفتار ما است در مواجهه با مراجعان مان. در بحث روابط دوگانه، وقتی حرفه مندی با مراجع نقش های متعددی دارد می تواند منجر به تعارض منافع یا استثمار مراجع شود. برخی اصول دیگر نیز مانند مسئولیت پذیری، احترام به کرامت انسانی و شفافیت در منشور اخلاقی انجمن روانپزشکان و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره آمده است.