به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست سوم "چراغی دیگر" به مناسبت ایام شهادت سیدالشهدا (علیه السلام) در سال ۱۴۰۴، به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی، پنج شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۴ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. زهرا سادات قاسمی اجرای این مراسم را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

در ابتدا، مهدی سیمایی دانش آموخته حقوق، اظهار داشت: برخی پژوهش ها به تعیین وضعیت اخلاقی جنگ پرداخته اند و رویکردهای متفاوتی نسبت به آن اخذ کرده اند. در این میان یک نگاهی وجود دارد که به آگوستین قدیس نسبت داده می شود که نگاهش جنگ عادلانه است. در نگاه اسلامی جنگ به سه قسمت قبل از جنگ، حین جنگ و بعد از جنگ تقسیم می شود. در مورد عدالت قبل از جنگ، اولا در نگاه اسلامی، اصل بر صلح است. رعایت موازین اخلاقی تقدم دارد بر جهاد و قتال. صلح به معنی همزیستی مسالمت آمیز است. در نگاه اسلامی رعایت عدالت نسبت به دشمن مطرح می شود. در نگاه اسلامی صلح ذاتا مطلوب ات اما جنگ نگاه ذاتی به آن وجود ندارد. اما در مورد مرحله عدالت حین جنگ؛ قبل از اسلام، جنگ در اعراب جاهلی هیچ قاعده ای نداشت. اسلام آمد و محدودیت های فراوانی نسبت به جنگ اعمال کرد. در مرحله سوم، توصیه به صلح و آتش بس می شود. قرآن بعد از جنگ امر به آتش بس می کند. قرآن می گوید طوری بجنگید که تعدی و ظلم نکنید.

وی افزود: حال بررسی می کنیم که در نگاه غیر از اسلام نیز جنگ عادلانه چه شراطی دارد. اول، باید ناشی از اقتدار مشروع باشد که در ماجرای امام حسین(ع) این مورد را می بینیم. دوم، موفقیت محتمل باشد، قرار نیست خودکشی جمعی باشد. سوم، حسن فاعلی و نیت صادقانه وجود داشته باشد و برپایی جنگ برای منافع شخصی نباشد. چهارم، حسن فعلی یا رفتار درست وجود داشته باشد. یک فرد اخلاقی وظیفه دارد در حد توان جنگ را مهار کند که این موضوع در عاشورا اتفاق افتاده است. امام حسین(ع) پنج مرتبه تلاش می کند که تا سر حد امکان جنگ را مهار کند. امام سلحشور بود اما جنگ طلب نبود اما وقتی جنگ به جنگ تحمیلی تبدیل شد، آن وقت دیگر وقت ایثار است. عدالت بعد از جنگ و اخلاق پیروزی هم مهم است. تا جایی که می توانیم به فضیلت ها نزدیک شویم و از رذیلت ها دور شویم.

در ادامه، سهیل محمودی به شعرخوانی پرداخت.

در ادامه، مهدی فیروزان، از چهره های ادبی و هنری کشور، ابراز داشت: همه ی مکاتب و معرفت ها به گونه ای هستند که رنج را اساس تلاش انسان دیده اند و این رنج گاهی مقدس و گاهی بی معنا شده است. گاهی شرافت انسان به میزان رنج بردنش است. از حیث فلسفی، تقریبا مفهوم رنج، مفهوم جدیدی است. قبلا شر مفهوم رنج را داشت. در مسیحیت یک امر مرکزی داریم. در دیدگاه مسیحیت، اصلی ترین اقدام مسیح، خریدن رنج دیگران با شهادت خودش است. راه در آمدن از رنج، یافتن حقیقت و معنویت است. درد و رنج با هم فرق دارند. درد یک امر فیزیکی است و مستمر نیست اما رنج قابل درمان به این مفهوم نیست، در شما باقی می ماند، هیجانی در شما ایجاد می کند و عمیق است. این رنج که ماندگار است، رنجی است که می تواند نسل به نسل هم ادامه پیدا کند.

وی افزود: نسل کشی وقتی اتفاق می افتد که شما می خواهید یک هویت و اصالتی را از بین ببرید. چیزی که ما در عاشورا هم به آن برخورد می کنیم، نوعی نسل کشی است. یهودی ها قومی بودند که به دلیل اعتقاداتشان از همه سرزمین ها بیرون شدند. این بیرون کردن ها، تحقیری در آن ها پدید آودر که نسل ها ادامه پیدا کرد. معمولا علت ماندگاری رنج از فقدانی است که جبران پذیر نیست. علت سوگ امام حسین(ع)، ماندگاری و جبران ناپذیری است. او انقلاب نکرد بلکه امر انسانی دفاع از حقیقت را برعهده گرفت. این شرایط رنجش بیشتر از انتخاب یک قیام است. امام می خواهد به رنج معنایی بدهد. ما رنج های معنایی خود را به امام حسین(ع) پیوند می زنیم و رنج را تحمل می کنیم.. گفتمان کربلا رنج های فردی و جمعی ما را هدفدار می کند. مسئله رنج امام حسین(ع) یک نظام اخلاقی برای ما پدید آورده است.