به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست ششم "چراغی دیگر" به مناسبت ایام شهادت سیدالشهدا (علیه السلام) در سال ۱۴۰۴، یکشنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۴ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. زهرا سادات قاسمی اجرای این مراسم را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

سید عباس قائم مقامی، استاد دانشگاه تهران، اظهار داشت: برخلاف تلقی که در الهیات ادیان و الهیات قرآنی وجود دارد که ایمان را یک تلقی به مثابه یک امر مطلوب می پندارند، اما قرآن به خودی خود ایمان را امر مطلوب نمی داند. ایمان یک امر قلبی است و مثل همه ی امور قلبی دیگر، درونی است و یک امر نسبی و یک امر اضافی است، یعنی در اضافه ی مقوله ی دیگری قرار می گیرد. همین دو نکته، ایمان را در معرض خطر قرار می دهد. قرآن می گوید متعلق ایمان لزوما امر حق نیست. ایمان هرگز نمی تواند در هسته اصل دین قرار گیرد. امر درونی فاقد یک مطابق و یک امر عینی است که شما بتوانید به آن اشاره بکنید. هیچ راهی برای اثبات ایمان به مثابه یک امر درونی وجود ندارد.

وی افزود: امر ایمانی امری فراتر از داوری است. ایمان نمی تواند اصالت پیدا کند یعنی هسته اصلی و تعیین کننده قرار بگیرد که بقیه موارد حول محور آن قرار گیرد. هرگز میان دین و ایمان یکسان انگاری وجود ندارد. ایمان خود موجه و خود معیار است. خودش نسبت به خودش داوری می کند. این ایمان اگر در ارتباط قرار بگیرد و رابطه ای که از زاویه ایمان و فرد صاحب ایمان شکل بگیرد، رابطه از بالا شکل می گیرد. بی تردید ایمان اگر به صورت خام به مثابه امر ایمانی وارد حوزه عمومی شود، رابطه اش استعلایی است.

او ادامه داد: در قرآن تعبیری به اسم اولوالالباب هست. اولو یک واژه جمع است به معنی صاحبان یا دارندگان، از واژه های استثنایی زبان عربی است که مفرد ندارد. کل ترکیب، به صاحبان خردها ترجمه می شود. اینجا از عقل جمعی صحبت می شود. از نگاه قرآن مسائلی وجود دارد که ادراک آن ها یک فهم بین الاذهانی نیاز دارد. من تعبیر خرد جمعی را به عقل مشاعی تبدیل می کنم. همه در آن سهیم هستند اما کسی به تنهایی فاعلیت ندارد. از نطر قرآن، هر امر درونی که شکل بیرونی پیدا نکرده و تبدیل به امر جمعی نشده باشد، فاقد حجیت و حقانیت و الزام آفرینی است.

همچنین در این برنامه، فریبا یوسفی به اجرای شعرخوانی پرداخت.