به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "نظام تدبیر ملی و سیاستگذاری اقتصادی" به همت گروه اقتصاد خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. فاطمه السادات نبوی دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

در ابتدا، مجتبی امیری رئیس دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران، اظهار داشت: تاب آوری مفهومی است که در چند دهه اخیر مطرح شده است. امروز عصر حاکمیت تفکر استراتژیک است. تفکر استراتژیک یعنی مجموعه عوامل را با هم دیگر باید دید. در محیط های نامطمئن نمی توانیم متصلبانه تصمیم گیری کنیم. در وضعیت آشوبناک متناسب با شرایط باید تصمیم گیری کرد. تاب آوری خودش ظرفیت بودن و شدن است. موفقیت یا عدم موفقیت افراد و گروه ها در گرو آن است که بتوانند در درون خودشان انسجام ایجاد کنند. ناتوانی با انطباق شرایط بیرونی و عدم انسجام دو دلیل عدم موفقیت است. یکی از مشکلات فرهنگی در ایران این است که نسبت به تغییرات خیلی نگاه مثبتی نداریم.

وی افزود: اقتصاد علم نیست بلکه بیش از هر چیز شیوه تفکر برای زندگی کردن است. ما باید بتوانیم با منابع محدود نیازهای نامحدود خود را پاسخ بدهیم. امروزه نظام سلطه و نظام سرمایه داری نیازهای کاذب درست می کنند. باید ظرفیت شناخت کارهای درست و درست انجام دادن کارها را در خود بالا ببریم و این موضوع نیازمند یادگیری است. در جهان هیچ قدرتی بالاتر از منبع ثروت نیست. امروز دانش مهم ترین منبع ثروت است. ما در اقتصاد دانش محور عمل نمی کنیم.

در ادامه، فرشاد مومنی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، ابراز داشت: داگلاس نورث می گوید عنصر گوهری در توانمندی و قابلیت انعطاف در روبرو شدن با تغییرات، برون رفت از دان تصلب اندیشه ای است. در اداره جامعه ما، تصلب در اندیشه علمی را واضح تر می بینید. نزدیک ۴۰ سال است افراد انتخاب شده به عنوان رئیس جمهور، حرف های خیلی متفاوتی می زنند اما در عرصه سیاست اقتصادی دنباله رو یکدیگرند. نقش تصلب اندیشه ای در شکل دادن به این مناسبات هم مهم است. نگرش متصلب دینی هم در اینجا مطرح است. از دل تلفیق دو گروه تصلب اندیشه ای سرنوشت ساز ما در ساحت اقتصادی، ما با نوعی از کارکردافتادگی سیستمی روبرو شدیم. نقش آفرینی انسان ها در سرنوشت این جامعه در حدود غیر قابل باوری به صفر متمایل شده است. من اسم این را مشارکت زدایی از مردم در رقم زدن سرنوشت سیاسی می گذارم. کافی است به داده های سرشماری های سه دهه اخیر مراجعه کرد. وجه شمترک این داده ها این است که از کل جمعیت در سن فعالیت در ایران، نزدیک به دو سوم آنها هیچ نقشی در تولید ملی ندارند. در این از کارکرد افتادگی سیستمی، ما با چند جور مسئله روبرو هستیم. مفاهیم و اعداد و ارقام از کار افتاده اند. با انبوهی از وارونگی ها و واژگونی ها هستیم.

وی افزود: ما با یک بحران یادگیری در نظام تصمیم گیری های اساسی روبرو هستیم. طول و عرض این بحران یادگیری خیلی قابل اعتنا است. این ریل نظام تدبیر امور، ریلی است که ما را به سمت قهقرا و فاجعه می کشاند. نقطه عزیمت برای برون رفتن از این شرایط این است که گستاخی این را پیدا کنیم واقعیت را همان طور که هست ببینیم. این گستاخی در نطام تدبیر موجود چیزی نزدیک به صفر است. اگر قادر باشیم صادقانه و خردورزانه مسئله را همان طور که هست ببینیم و بعد آن را عالمانه و روشمند تحلیل کنیم، آن موقع می توانیم تجویزهای راهگشا هم داشته باشیم.