به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "اثرات و پیامدهای جنگ ۱۲ روزه بر محیط زیست" به همت انجمن ارزیابی محیط زست ایران و گروه محیط زیست و گردشگری انجمن علمی مطالعات صلح ایران و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۴ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. هومان لیاقتی دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

درابتدا، مجید مخدوم، استاد دانشگاه تهران، ابراز داشت: بین اثر و پیامد فرق وجود دارد. فرق بین این دو با بازه زمانی مشخص می شود. بازه زمانی اثر، آنی است و بازه زمانی پیامد، طولانی است. به طور کلی، تمام آلودگی هایی که در محیط زیست اتفاق می افتد، عینی هستند به جز آلودگی صوتی که ذهنی است. در تهران اگر صدا بالاتر از ۷۵ دسی بل باشد، نگران کننده است. صدای انفجار موشک وحشتناک است. در این جنگ شاهد بودیک که عده ای در خیابان ها از صدای انفجارها سکته می کردند. جانوران وقتی وقتی صدای بیش از ۱۳۰ دسی بل به گوششان می رسد، گوششان خونریزی می کند. صدا روی گیاهان هم اثر دارد. بسیاری از گیاهان بر اثر شنیدن موسیقی رشدشان بیشتر می شود. در آن طرف قضیه، گیاهانی بر اثر انفجار شاخ و برگشان می ریزد و می افتند.

در ادامه، نغمه مبرقعی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، اظهار داشت: جنگ همواره یکی از تهدیدات در طول تاریخ بشر بوده و همواره اثر زیانباری بر محیط زیست داشته است. عمده ترین اثرات جنگ بر محیط زیست عبارتند از تغییر کاربری، تخریب زیستگاه ها، آلودگی آب، خاک، هوا و صدا، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری و تغییر در الگوی جمعیت. اثرات جنگ بر محیط زیست می تواند مستقیم یا غیر مستقیم و بلند مدت یا کوتاه مدت باشد. در این جنگ، ۲۷ استان کشور ما مورد تعرض قرار گرفت. سوختن انبارهای نفتی باعث افزایش ذرات معلق کربن سیاه و اکسیدهای نیتورژن شده می شود. هم چنین جنگ مهاجرت گسترده گونه های حیات وحش را در پی خواهد داشت. این جنگ مقارن با یکی از حساس ترین دوره های اکولوژیکی سال یعنی اواخر بهار بود. ذرات فلزی ناشی از انفجار موشک ها و باقی مانده سوخت های نظامی می توانند خاک را در سطح موضعی آلوده کنند. به منظور ارزیابی خسارات جنگ بر محیط زیست، اولین قدم، تحلیل تغییرات در اکوسیستم ها است.

در ادامه، فرزام پور اصغر، پژوهشگر محیط زیست، آمایش و توسعه ی پایدار، بیان داشت: تفاوت ها و نابرابری ها می توانند زمینه ساز جنگ باشند. اصل هفتم بیانیه ریو ۱۹۹۲ یک اصل مشترک اما متفاوت است. کشورهای توسعه یافته از این اصل طفره می روند. تخریب و تغییر اقلیم و تغییر محیط زیست به منزله پیشران و کاتالیزور ایجاد جنگ و ناآرامی است. مسئولیت اصلی کشورهای در حال توسعه، تقویت نهادها، گسترش جامعیت برای دسترسی به دارایی ها و افزایش شفافیت است. مسئولیت اصلی کشورهای توسعه یافته نیز، افزایش کمک مالی، کاهش بدهای ها و افزایش دسترسی کشورهای در حال توسعه به فناوری و دانش است.

در ادامه، مژگان صباغی استاد دانشگاه نیوکاسل، اظهار داشت: بیش از صد هزار تن بمب در این دو سال روی غزه ریخته شده است. آلاینده های فلزی وارد محیط می شوند و باقی می مانند. باید خیلی روشن و آگاهانه بدانیم که هر روز در غزه چه اتفاقاتی می افتد. این نسخه ای است که برای تمام خاورمیانه پیچیده اند. کشور ایران کشوری با مردمی با احساسات رقیق است چون هنوز توحس وسیعی را به کشورمان راه نداده ایم. با همبستگی با مردم خاورمیانه و غزه، کشور خودمان را محفوظ نگه داریم.