به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "زیرساخت های اجتماعی و شرایط سخت" از سلسه نشست های تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر به همت گروه علوم اجتماعی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز دوشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۴ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. غلامرضا غفاری، استاد جامه شناسی دانشگاه تهران و حسین ایمانی جاجرمی، دانشیار جامعه شناسی دانشگاه تهران سخنرانان این نشست بودند. مهدی اصل زعیم مدیریت نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

در ابتدا، حسین ایمانی جاجرمی، اظهار داشت: زندگی اجتماعی دو حوزه اصلی دارد که شامل حوزه خصوصی و حوزه کار و سازمان های رسمی می شود اما این برای زندگی اجتماعی کافی نیست. از زمانی که تفکر اجتماعی پدید آمده، بحث فضاهای عمومی، زیرساخت های اجتماعی و مکان های سوم مطرح می شود که آن جا آداب اجتماعی را یاد می گیریم. سرمایه اجتماعی جایی را لازم دارد که شکل بگیرد. وقتی در یک جامعه بزرگ زندگی می کنید، به یک سرمایه اجتماعی از نوع جامع نیاز دارید.

وی افزود: تهران یک شهر در حال توسعه است و لازم است حتما متوجه اهمیت زیرساخت های اجتماعی باشید. در شهرهای جدید هم باید به روابط آدم ها توجه شود. الان در شهرسازی های ما چندان به زیرساخت های اجتماعی توجه نمی شود. باید زیرساخت های اجتماعی را به عنوان یک اصل در مدیریت شهری ببینیم.

او ادامه داد: ما در سال ها و ماه های اخیر دو بحران مهم کرونا و جنگ ۱۲ روزه را از سر گذراندیم. مشاهدات نشان داد در جاهایی که مردم روابط مستحکم دارند، عملکرد بهتری ثبت می شود. در جنگ، در جاهایی که مردم به هم کمک کردند، تحمل شرایط سخت آسان تر بود. اگر پیوندها شکل نگیرد، جامعه در بحران ها صدمات زیادی خواهد دید.

در ادامه، غلامرضا غفاری ابراز داشت: ما وقتی تطور جوامع انسانی را مورد توجه قرار می دهیم، هرچه جلوتر آمده ایم، اهمیت فضاهای سوم(عمومی) بیشتر شده است؛ دلیلش این است که اساسا با یک جامعه پیچیده و پر تغییر مواجه شده ایم، جامعه که نیاز به زیرساخت ها دارد که مردم بتوانند گرد هم جمع شوند و تعاملات بیشتری را با هم داشته باشند.

وی افزود: معمولا متولی تولید و ساخت زیرساخت ها دولت ها هستند. اما صرف وجود فضای فیزیکی کافی نیست بلکه امکان بهره مندی همگان و امکان استفاده درست از آنها هم مهم است.این ها فضاهایی هستند که تولید گرمای اجتماعی می کنند. مانع بی تفاوتی و انزوا می شوند. سهمی که این فضاها در تولید، آشنایی ها و پیوندها دارند، یک سرمایه مضاعف است و موجب می شود مردم در شرایط سخت بیشتر احوال هم را بگیرند. چیزی که استرس و تشویش را از آدم ها دور می کند، بودن در جمع است. اساسا هر جا زندگی انجمنی رونق نداشته باشد، کامیابی و پیشرفت چندانی حاصل نمی شود. وقتی دولت به نام خدمت و توسعه مداخله می کند، بخش زیادی از کنشگری اجتماعی را محدود می کند. توسعه آمرانه بخشی از زیرساخت های اجتماعی ما را به نوعی تعطیل کرد. صحبت از انسجام بدون چنین زیرساخت های اجتماعی کار را مشکل می کند.