به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "سفر از حقوق به ادبیات: بررسی کتاب دو جلدی مقالات ادبی حقوقی استاد محسن (سعید) محبی" به همت گروه حقوق خانه اندیشمندان علوم انسانی، و با همکاری انجمن حقوق شناسی، موسسه فرهنگی و هنری حقوق و هنر، موسسه حقوقی سراداد، موسسه مطالعاتی بشیریه، انجمن علمی هنر و ادبیات تطبیقی ایران و انتشارات نگاه معاصر، روز شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴ در موسسه مطالعاتی بشیریه برگزار شد. حسن جعفری تبار عضو هیئت علمی حقوق خصوصی دانشگاه تهران، محمدرضا حاجی آقابابایی عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبائی، آرامش شهبازی عضو هیئت علمی حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی و محسن(سعید)محبی نویسنده کتاب و استاد حقوق داوری و بین الملل سخنرانان این نشست بودند. وحید آگاه عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی مدیریت این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

در ابتدا، آرامش شهبازی اظهار داشت: در ابتدای کار، مؤلف یک چشم انداز از کل کار به مسافر ارائه می دهد. در همان ابتدا از حقوق صحبت می کند که گاهی به فن و تکنیک تبدیل می شود و گاهی خودش علم خردورزی است. مؤلف به اتکای تسلطش از دادرسی عادلانه می گوید. در کتاب بارها بحث مشروعیت و قانون مندی مطرح شده است. رویکرد استاد محبی در گذر زمان متأثر از دو قالب بوده است. یکی، اشراف استاد به مباحث نظری و فلسفی حقوق بین الملل است و دیگری، او حقوقدانی است که در مجامع بین المللی خوش درخشیده است. این کتاب، حقوق را از چارچوب های خشک به سمت دنیای پویای ادبیات سوق می دهد. سفر از حقوق به ادبیات، نقطه عزیمت اندیشیدن است.

در ادامه، محمدرضا حاجی آقابابایی، ابراز داشت: من در ژرف ساخت کتاب، یک مرثیه تلخ دیدم نه یک عاشقانه آرام. به نظرم حقوق وقتی رویاروی قدرت قرار می گیرد شکست خورده است. سفر از حقوق به ادبیات یک گریز ناگزیر است. ادبیات آن قدر وسعت دارد که به کسی برنمی خورد. واقعا من از این کتاب لذت بردم. این کتاب، ارزشمند است و وسعت نگاه دکتر محبی را نشان می دهد. نقدهای جالبی را مطرح کرده است و ترجمه های بسیار زیبایی هم وجود دارد. از منظر ادبی، نثر دکتر محبی نثر شاهکاری است و روان و لذت بخش است.

در ادامه، حسن جعفری تبار، بیان داشت: این کتاب واقعا عالی است. قلم استاد محبی هم فوق العاده است. او به ادبیات، حقوق و فلسفه تسلط دارد. سبک نگارش استاد بسیار جالب است. این کتاب در جلد دوم با ناسیونالیسم شروع شده است. آدم باید به ایران دوستی برگردد. باید بررسی کنیم که چی شد بعد از دهه 30 نگاه ناسیونالیستی افول کرد؟ یکی از دلایلش ریشه در حرکت مصدق دارد. خوشحالم جوانان امروز ما تفاوت آبادانی، عدالت و آزادی را درک می کنند. ما از تمام جهان همین یک ایران را داریم و باید به فکر آباد کردن آن باشیم.

در ادامه، محسن محبی اظهار داشت: مهم ترین نکته درباره حقوق و ادبیات، مسائل آزادی و عدالت هست و نیست به این معنا که مسئله خیلی فراتر از این ها است. ما در حقوق یک سری اصول و قواعد داریم. چگونه باید این اصول و قواعد را اثبات کرد؟ هیچ پاسخی قانع کننده نیست مگر این که بگویید این اصول از زیست بشری آمده است. منشأ و مبنای حقوق در زیست اجتماعی انسان است. اما این زیست اجتماعی را چطور باید شناخت؟ قسمت بزرگ آن در ادبیات است. آن چه که از ادبیات می فهمه، یکی شعر و دیگری رمان است. رمان برای حقوق خیلی تاثیرگذار است. حقوقدان باید خوب حرف بزند و خوب هم بنویسد. بنیادهای حقوقی را نمی توانیم بشناسیم مگر این که ادبیات بدانیم. درباره حقوق بین الملل هم یک مغالطه ای رخ داده است. انتظارات ما از حقوق بین الملل خیلی زیاد است. ما باید انتظاراتمان را از حقوق بین الملل واقعی کنیم.